تأثیر تغذیه بر سلامت دهان و دندان
با اعتماد به نفس لبخند بزنید، تا دندانهای زیبای شما را همه ببینند!!
یک لبخند زیبا و مقهور کننده ساخته شده نظم و ترتیب و درخشندگی دندانهاست که میتواند یک چهره معمولی را پر از جذّابیت و دلفریبی نماید.
همیشه علاوه بر رعایت بهداشت دهان و دندانها، مواد مصرفی ما(تغذیه) نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت و زیبایی دندانها ایفا می کند. مجموعه غذاها و نوشیدنی‌هایی که در طول روز مصرف می‌کنیم می‌توانند تأثیرمنفی بزرگی بر وضعیت دندانهایمان داشته باشند. اما اگر واقعاً می‌دانستیم که برخی از غذاها و نوشیدنی‌ها در سنین میانسالی چقدر برای لثه و دندانهایمان خطرناک هستند، آیا روش غذایی خود را تغییر نمی دادیم!؟
در این مقاله بر آنیم تا بر اساس جستجوهای اینترنتی برخی از ایرانیان تحصیلکرده، شما را با نحوه تغذیه سالم و دیگر راهکارهای مراقبت از دهان و دندان آشنا سازیم، لطفاً برای دقایقی با ما بمانید.
آیا واقعاً تغذیه سالم میتواند سلامت و زیبایی دندانها را تضمین نماید؟
بله، تغذیه مناسب میتواند تأثیر مستقیمی بر سلامت و زیبایی دندانها داشته باشد. نوع غذاها و نوشیدنی‌هایی که مصرف می‌کنیم می‌توانند به حفظ و بهبود سلامت دندانها کمک کنند یا به آن‌ها آسیب برسانند. در زیر به برخی از تأثیرات تغذیه مناسب بر روی سلامت دندانها اشاره می‌کنم:
قوی‌تر شدن دندانها:
مصرف غذاها و نوشیدنی‌های غنی از کلسیم و ویتامین D، مانند شیر، ماهی و محصولات لبنی، به قوی‌تر شدن و حفظ استحکام دندانها کمک می‌کند.
حفظ لثه‌ها:
مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین C، مانند مرکبات، توت فرنگی و سبزیجات تازه، میتواند به حفظ سلامت و قوی‌تر شدن لثه‌ها کمک کند و از بروز مشکلات لثه‌ای مانند خونریزی لثه جلوگیری کند.
جلوگیری از کِرم خوردگی:
مصرف مواد غذایی کم شکر و پرفیبر، مانند سبزیجات و میوه‌ها، میتواند به جلوگیری از تشکیل ترکیبات اسیدی در دهان و کاهش خطر تسوس دندانها کمک کند.
سفید شدن دندانها:
برخی از مواد غذایی مانند سیب، کاهو، لیمو و سیاه‌دانه دارای ویژگی‌های طبیعی سفید کننده دندان هستند و مصرف آن‌ها میتواند به روشن و سفید شدن دندانها کمک کند.
با توجه به این تأثیرات، انتخاب یک رژیم غذایی متنوع و متعادل که شامل مواد غذایی سالم و مغذی باشد، میتواند به حفظ سلامت و زیبایی دندانها کمک کند. همچنین، مهم است که به مراقبت دندانی منظم، استفاده از مسواک و معجون دندان مناسب و مراجعه به دندانپزشک برای بررسی دوره‌ای و درمان‌های لازم توجه کنید.
کدام غذاها و نوشیدنی‌ها به حفظ سلامت دندانها کمک می‌کنند؟
مصرف برخی غذاها و نوشیدنی‌ها میتواند به حفظ سلامت دندانها کمک کند. در زیر تعدادی از آن‌ها را ذکر می‌کنم:
شیر و محصولات لبنی: شیر و محصولات لبنی حاوی کلسیم هستند که به قوی‌تر شدن و حفظ استحکام دندانها کمک می‌کنند. همچنین، وجود فسفر در این محصولات نیز به تقویت لثه‌ها و حفظ سلامت دندانها کمک می‌کند.
سبزیجات و میوه‌ها:
سبزیجات و میوه‌های تازه، به خاطر حاوی بالای فیبر و آب، به تمیزی دندانها کمک می‌کنند. همچنین، مصرف سبزیجاتی مانند برگهای جوانه دار و کاهو که نیاز به خریدن و جویدن آن‌ها است، به تولید بیشتر آب دهان و جلوگیری از خشکی دهان کمک می‌کند.
ماهی:
ماهی حاوی اسیدهای چرب امگا-۳ است که به حفظ سلامت لثه‌ها و جلوگیری از التهاب آن‌ها کمک می‌کند.
آجیل و مغزها:
آجیل و دانه‌های کامل مانند گندم کامل و برنج قهوه‌ای حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی مفیدی هستند که به حفظ سلامت دندانها کمک می‌کنند.
آب:
آب بهترین نوشیدنی برای حفظ سلامت دندانها است. آب بدون شکر و اسید است و با شستشوی دهان، تمیزی ذرات غذایی و ترشحات دهانی را افزایش می‌دهد و از تشکیل پلاک و تسوس دندانها جلوگیری می‌کند.
مهم است به مواد غذایی اصلی و سالم توجه کنید و مصرف مواد شیرین کننده و اسیدی مانند نوشیدنی‌های گازدار، شکلات و شیرینی‌های قندی را به حداقل برسانید، زیرا این مواد می‌توانند به آسیب دندانها منجر شوند. همچنین، مراقبت دندانی منظم و مراجعه به دندانپزشک نیز برای حفظ سلامت دندانها بسیار مهم است.
کدام مواد غذایی میتواند به سفید شدن دندانها کمک کند؟
بله، برخی مواد غذایی می‌توانند به سفید شدن دندانها کمک کنند. در زیر تعدادی از این مواد غذایی را ذکر می‌کنم:
سیب:
سیب یکی از میوه‌هایی است که طبیعی و طبیعی سفید کننده دندان است. آن حاوی پلی‌فنل‌ها است که میتواند لکه‌ها و زردی روی دندانها را کاهش دهد و به سفید شدن آن‌ها کمک کند.
پرتقال و لیمو:
پرتقال و لیمو نیز دارای اسید سیتریک هستند که میتواند لکه‌های روی دندانها را از بین ببرد و به سفید شدن آن‌ها کمک کند. با این حال، بهتر است پس از مصرف این میوه‌ها دهان را با آب بشویید تا از اثرات اسیدی آن‌ها جلوگیری شود.
پیاز و سیر:
پیاز و سیر دارای مواد فعالی هستند که می‌توانند به سفید شدن دندانها کمک کنند. مواد معدنی موجود در این سبزیجات میتواند لکه‌ها را از روی سطح دندانها برداشته و آن‌ها را سفید کند.
توت‌فرنگی:
توت‌فرنگی دارای اسید مالیک است که میتواند به سفید شدن دندانها کمک کند و لکه‌ها و زردی را کاهش دهد. با این حال، بهتر است پس از مصرف توت‌فرنگی دهان را کامل شستشو دهید تا اثرات اسیدی آن روی دندانها کاهش یابد.
مهم است بدانید که این مواد غذایی تنها می‌توانند به میزان محدودی به سفید شدن دندانها کمک کنند و نمی‌توانند جایگزین روش‌های حرفه‌ای سفید کننده دندان باشند. همچنین، به منظور حفظ سلامت دندانها باید از مصرف مواد غذایی شیرین کننده و اسیدی که ممکن است به آسیب دندانها برسانند کاسته شود. مراقبت و بهداشت دندانها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
آیا مواد غذایی باعث ایجاد لکه و جِرم دندانها می شود؟
بله، برخی مواد غذایی می‌توانند به ایجاد لکه‌های روی دندانها منجر شوند. در زیر تعدادی از این مواد را ذکر می‌کنم:
قهوه و چای:
قهوه و چای، به خاطر حاوی تانین، می‌توانند لکه‌های روی دندانها را ایجاد کنند و زنگ دندانها را تغییر دهند. برای کاهش اثرات آن‌ها می‌توانید بلافاصله پس از مصرف آن‌ها دهان خود را با آب بشویید.
شکلات:
شکلات دارای قند است و در صورتی که روی دندانها به مدت طولانی باقی بماند، میتواند لکه‌های روی آن‌ها را ایجاد کند. بهتر است بلافاصله پس از مصرف شکلات دهان را با آب بشویید.
نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های گازدار:
نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های گازدار شیرین کننده و اسیدی هستند و می‌توانند لکه‌ها روی دندانها را ایجاد کنند و به آسیب دندانها منجر شوند. بهتر است مصرف آن‌ها را به حداقل برسانید و پس از مصرف دهان خود را با آب بشویید.
مواد غذایی شیرین:
مواد غذایی شیرین که حاوی قند هستند می‌توانند لکه‌های روی دندانها را ایجاد کنند و به آسیب دندانها منجر شوند. بهتر است به مصرف آن‌ها کاهش دهید و پس از مصرف دهان خود را بشویید.
مهم است بدانید که مدت زمان تماس مواد غذایی مذکور با دندانها و مراقبت و بهداشت دندانها در کاهش اثرات لکه‌ها و حفظ سلامت دندانها بسیار موثر است.
آیا رژیم غذایی وگان یا گیاهی باعث تخریب دندانها می شود؟
رژیم غذایی وگان یا گیاهی در کل میتواند به سلامت دندانها کمک کند، اما به عوامل خاصی نیز وابسته است. در حقیقت، وجود مواد غذایی مناسب و تعادل‌درست در رژیم غذایی گیاهی میتواند به حفظ سلامت دندانها کمک کند. با این حال، برخی عوامل در نظر گرفته شده و تدابیر احتیاطی برای حفظ سلامت دندانها در این رژیم مهم است:
کلسیم و ویتامین D:
رژیم غذایی گیاهی باید حاوی منابع غنی از کلسیم مانند سویا، آجیل، بادام، برگهای سبز تاریخچه دار و انواع دانه‌ها باشد. همچنین، ویتامین D که برای جذب کلسیم به دندانها و استحکام استفاده می‌شود، میتواند از طریق مصرف محصولات بر پایه گیاهی تقویت شود و در صورت نیاز، مکمل‌های مورد توصیه مصرف شود.
مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه:
میوه‌ها و سبزیجات تازه دارای فیبر و آب بوده و با خوردن و جویدن آن‌ها میزان ترشح آب دهان افزایش می‌یابد و از تشکیل پلاک و تسوس دندانها جلوگیری می‌کند. با این حال، در مورد میوه‌های اسیدی مانند لیمو و نارنگی، بهتر است پس از مصرف دهان را با آب بشویید تا اثرات اسیدی آن‌ها روی دندانها به حداقل برسد.
مصرف مواد شیرین‌کننده:
در رژیم غذایی گیاهی، می‌توان از مواد شیرین‌کننده طبیعی مانند میوه‌ها، خمیر میوه، شیره گیاهی، خمیر دارچین و استویا استفاده کرد. در مقابل، مواد شیرین‌کننده قندی مانند شکر سفید باید به حداقل برسانید، زیرا مصرف زیاد آن میتواند به تشویش دندانها منجر شود.
مراقبت روزانه از دهان:
برای حفظ سلامت دندانها، باید روزانه دو بار به مدت دو دقیقه مسواک زده و از نخ دندان و آب دهان ضد باکتریال استفاده کنید. همچنین، برای حفظ سلامت لثه‌ها و جلوگیری از عفونت‌های دهانی، از آب مالیدن با محلول ضدعفونی کننده استفاده کنید.
با رعایت این موارد، رژیم غذایی گیاهی میتواند به حفظ سلامت دندانها کمک کند. با این حال، در صورت نگرانی‌های خاص در مورد سلامت دندانها، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید.
چگونه می‌توان رشد و تکامل باکتری‌های مفید را ترویج داد؟
تغذیه صحیح و مناسب میتواند به رشد و تکامل بکتری‌های مفید در دهان کمک کند. در زیر تعدادی راهکار برای ترویج رشد بکتری‌های مفید ارائه می‌دهم:
مصرف مواد غذایی فیبری:
مواد غذایی حاوی فیبر مانند میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و دانه‌ها می‌توانند به رشد بکتری‌های مفید در دهان کمک کنند. فیبر باعث افزایش تولید ترکیبات ضدعفونی کننده در دهان می‌شود و رشد بکتری‌های مفید را تشویق می‌کند.
مصرف محصولات لبنی:
محصولات لبنی مثل پنیر، ماست و دوغ حاوی پروبیوتیک هستند که حاوی بکتری‌های مفیدی مانند لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتر است. این بکتری‌ها به حفظ تعادل میکروبی در دهان کمک می‌کنند و رشد بکتری‌های مفید را ترویج می‌دهند.
مصرف مواد غذایی کم شکر:
مواد غذایی شیرین کننده و پرقند، مانند شکلات، شکر، بیسکوییت‌ها و نوشابه‌های قندی، به رشد بکتری‌های ناخواسته و ضار در دهان کمک می‌کنند. بنابراین، کاهش مصرف این مواد غذایی میتواند به حفظ تعادل میکروبی در دهان و ترویج رشد بکتری‌های مفید کمک کند.
مراقبت از بهداشت دهان:
مراقبت دقیق از بهداشت دهان، شامل مسواک زدن منظم، استفاده از نخ دندان و آب دهان ضدباکتریال، به حفظ تعادل میکروبی در دهان کمک می‌کند. با حفظ بهداشت دهان، بکتری‌های مفید را ترویج داده و رشد بکتری‌های ضار را کاهش می‌دهید.
مصرف آب به میزان کافی:
مصرف آب به میزان کافی میتواند در حفظ تعادل میکروبی دهان و رشد بکتری‌های مفید مؤثر باشد. آب به طور مستقیم میتواند از شستشوی دهان و شستشوی بقایای غذایی کمک کند و همچنین تولید ترشحات دهان را افزایش داده و رشد بکتری‌های مفید را ترویج می‌دهد.
با اتباع رژیم غذایی سالم، مراقبت از بهداشت دهان و توجه به موارد فوق، می‌توانید رشد بکتری‌های مفید در دهان را ترویج داده و به حفظ سلامت دندانها کمک کنید.
تا چه اندازه، مصرف مواد قندی میتواند به دندانها آسیب برساند؟
مصرف زیاد مواد شیرین کننده مانند قند، شکر، شکلات، نوشابه‌های قندی و سایر مواد شیرین مصنوعی میتواند به آسیب دندانها منجر شود. این مواد شیرین کننده‌ها در دهان با باکتری‌های موجود تعامل می‌کنند و اسید تولید می‌کنند که میتواند به آنچه به عنوان تسوس شناخته می‌شود منجر شود.
وقتی ما مواد شیرین کننده را مصرف می‌کنیم، باکتری‌های موجود در دهان آن را به اسید تبدیل می‌کنند. این اسیدها می‌توانند لایه‌ی مینای دندان را ضعیف کنند و به تدریج باعث تخریب دندان می‌شوند، که در نهایت به تشکیل تسوس و سایر مشکلات دندانی می‌انجامد.
بنابراین، برای حفظ سلامت دندانها، مهم است مصرف مواد شیرین کننده را کنترل کنید. بهتر است:
مصرف قند و شکر را به حداقل برسانید و ترجیحاً از جایگزین‌های طبیعی مانند عسل، سیری و استویا استفاده کنید.
مصرف نوشیدنی‌های قندی را کاهش دهید و به جای آن‌ها از آب، نوشابه‌های آب میوه طبیعی بدون افزودنی‌های شیرین کننده یا آب میوه‌های تازه استفاده کنید.
پس از مصرف مواد شیرین کننده، دهان خود را با آب بشویید تا اثرات اسیدی آن‌ها روی دندانها به حداقل برسد.
رعایت بهداشت دهانی، شامل مسواک زدن دو بار در روز به مدت دو دقیقه، استفاده از نخ دندان و آب دهان ضد باکتریال، نیز به حفظ سلامت دندانها کمک می‌کند.
در نهایت، در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر و مشکلات دندانی خاص، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید.
کدام مکمل‌های غذایی به حفظ سلامت و زیبایی دندانها کمک می کنند؟
مکمل‌های غذایی می‌توانند به حفظ سلامت و زیبایی دندانها کمک کنند. در ادامه، تعدادی مکمل غذایی را که می‌توانند مفید باشند، معرفی می‌کنم:
ویتامین D:
ویتامین D مهم برای جذب کلسیم است که به سلامت استخوان‌ها و دندانها کمک می‌کند. می‌توانید ویتامین D را از طریق مکمل‌های غذایی یا از منابع غذایی مانند ماهی چرب، تخم مرغ، پنیر و محصولات لبنی بدست آورید.
ویتامین C:
ویتامین C دارای خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی است که به سلامت لثه‌ها و بافت‌های دهان کمک می‌کند. می‌توانید ویتامین C را از طریق مصرف مکمل‌های غذایی یا مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه مانند پرتقال، نارنج، توت‌فرنگی و بروکلی به دست آورید.
کلسیم:
کلسیم نقش مهمی در سلامت دندانها و استحکام استخوان‌ها دارد. می‌توانید کلسیم را از طریق مکمل‌های غذایی یا از منابع غذایی مانند شیر و محصولات لبنی، بروکلی، بادام و آجیل بدست آورید.
روغن ماهی:
روغن ماهی حاوی اسیدهای چرب امگا-۳ است که خواص ضد التهابی و ضد عفونی کننده دارد. مصرف روغن ماهی میتواند به حفظ سلامت لثه‌ها و دندانها کمک کند.
کوئنزیم Q10:
کوئنزیم Q10 یک آنتی‌اکسیدان قوی است که به سلامت بافت‌های دهانی و حفظ سلامت لثه‌ها کمک می‌کند. می‌توانید این ماده را از طریق مصرف مکمل‌های غذایی تامین کنید.
با این حال، قبل از مصرف هرگونه مکمل غذایی، بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا بهترین توصیه‌ها را برای شرایط شما دریافت کنید. همچنین، رعایت یک رژیم غذایی متنوع و متعادل نیز از اهمیت بالایی برای حفظ سلامت دندانها است.
